ที่มาและความสำคัญของแผนจัดการฯ
พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 มาตรา 13 (1) กำหนดให้จัดทำนโยบายและแผนการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เพื่อเป็นกรอบทิศทางการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของประเทศในระยะยาว (20 ปี) และมาตรา 35 ให้รัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติจัดทำแผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นแผนปฏิบัติการระยะกลาง 5 ปี ในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมายตามนโยบายและแผนการส่งเสริมฯ ซึ่งที่ผ่านมาได้มีการประกาศใช้แผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม แล้ว 5 ฉบับ โดยแผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2566 – 2570 เป็นฉบับที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ซึ่งผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมและรับฟังความคิดเห็นจากทุกภาคีการพัฒนาทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน และภาคการพัฒนาต่าง ๆ และผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2565 และลงประกาศราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม 2565
แผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม ถูกจัดเป็นแผนระดับที่ 3 ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2560 จัดทำขึ้นเพื่อให้หน่วยงานและภาคีพัฒนาที่เกี่ยวข้อง ใช้เป็นแนวทางประกอบการจัดทำนโยบาย แผนงาน โครงการ และมาตรการที่สอดคล้องกับทิศทางการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ของประเทศ เพื่อให้การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของประเทศเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถส่งผลต่อการบรรลุเป้าหมายตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ในประเด็นที่ 18 การเติบโตอย่างยั่งยืน โดยแผนจัดการฯ ประกอบด้วย 5 ยุทธศาสตร์ ได้แก่
- การจัดการทรัพยากรธรรมชาติบกและความหลากหลายทางชีวภาพ
- การอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- การบริหารจัดการเพื่อสร้างสังคมที่เป็นมิตรต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- การจัดการสภาพแวดล้อมเมืองและมลพิษที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทั้งระบบ
- การยกระดับกระบวนทัศน์เพื่อการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างมีประสิทธิภาพ
